Bir Tasarımcı
Bir Tasarımcı
Her an değerlidir. Şu an şunu paylaşmak isterim ki, satırları yazdığım dakikalar hatırlansın.
Cennet Elması Rehin Eder Nisanı
Cümleler Eflatun Rengi Efkarlı
Can Erik Reçeli
Cezbeder Edebiyatı
Canlandırılır
Cesaret Ekonomileri
Cevher Eksikli Rakımlarda
Cesur Egolarla Raks Eder
Cihan Ebedi Rahata Erer Nağmelerinde
“İnsan kimi zaman yalan söyler, bazen gerçek olmayanları, bazen de hayallerini yani olmayanları söyler. Neden peki? Neden yalan söyler! İnan kendisi de bilmiyor, evet inan kendisi de bilmiyordur. Belki de bir sevdaya tutulmuştur, hayaller arasında başka başka gözlere.. Kim bilir belki de kendinde bile değildir. Ya da hiç kendi olmamıştır. Rol yapmış. Oynadığı rolde kaybolmuştur. Neyse dinleyelim. Sözler mevzuyu güzel açıklıyor.”
Kalbimde gizli bir sevgi mi arar? Gözlerime bakıp dalan gözlerin
Aklıma gelmeyen bilmece sorar, Beni hülyalara salan gözlerin
Aşka inanmayan o yalan gözlerin
Rüyadır belki de bütün ümitler, Gözlerin aklımı perişan eyler
Aşk masalından şarkılar söyler, Beni hülyalara salan gözlerin
Aşka inanmayan o yalan gözlerin
Give me love like her, ‘Cause lately I’ve been waking up alone,
Paint splattered teardrops on my shirt, Told you I’d let them go,
And that I’ll fight my corner, Maybe tonight I’ll call ya,
After my blood turns into alcohol, No, I just wanna hold ya.
Bu sefer farklı bir parça dinleyelim. Aşk Hikayesi
L’âme en peine, Il vit mais parle à peine
Il l’attend, Devant cette photo d’antan
Il, il n’est pas fou, Il y croit c’est tout
Il la voit partout, Il l’attend debout
Une rose à la main, A part elle, il n’attend rien
Rien autour n’a de sens, Et l’air est lourd
Le regard absent, Il est seul, il lui parle souvent
Il, il n’est pas fou, Il l’aime c’est tout
Il la voit partout, Il l’attend debout, debout
Une rose à la main, Non, non plus rien ne le retient
Üzgün ruh, O yaşıyor, ama çok az konuşuyor
O onu bekliyor, O bir zamanlarının fotoğrafının önünde
O, o deli değil, O buraya kadar olduğuna inanıyor
Her yerde onu görüyor, O onu ayakta bekliyor
Bir gül elinde, Öbür tarafta, o onu hiç beklemiyor
Çevresinde hiçbir şeyin anlamı yok.
Ve hava ağırlaştı, Yok bak
O yalnız, o sık sık onunla konuşuyor
Umurunda olmaz olur mu, Beğeniyor, hepsi o kadar
Her yerde görüyor onu, Onu ayakta durarak bekliyor
Bir gül elinde, Hayır, onu hiçbir şey tutmuyor
Senin adın aşkla aynı değil, Kimseye bitene değin sabretmem
Geri adım atmak hiç bana göre değil, Üzgünüm ölene değin affetmem
Elimde bi tek gururum, İçimde bi tek umudum
Yüzümde bir kaç çizgi daha, Aklım seni unutur elbet
Bir bilene sor gözyaşı biter mi, bi gün akar bi gün dinmez mi?
Harcadığın bir ömür sana yetmez mi?
1. Bilimsel araştırma problem çözmeye yönelik belli aşamaları kapsayan, yansız, sistemli çalışmalar sürecidir.
2. Bilimsel araştırma, doğruluğu test edilmiş, sistemli ve organize, daha önceki bilgilerden hareket ederek literatürde bulunmayan yeni bir bilgiye ulaşmaya çalışır.
3. Bilimsel araştırma kendini yenilemeye açıktır. Belirlenen değişkenler ölçülebilir, gözlenebilir olmalı ve başka istatistik yöntemlerle analiz edilip araştırma tekrarlanabilmelidir.
4. Bilimsel araştırmanın dayanakları bilimsel ortak ölçütler olmalı. Kişisel kanılar ve duygusal yaklaşımlar olmamalıdır.
5. Bilimsel araştırma tarafsız ve tüm eleştirilere açık olmalıdır.
6. Bilimsel araştırmada verilerin belli bir sistem bütünlüğünde yayımlanması zorunludur. Yorumsuz araştırma eksiktir, tamamlanmamıştır.
7. Bilimsel araştırma; bilim adamları ve araştırmacılar için anlamlı ve önemli olmalıdır.
8. Bilimsel araştırma doğal olaylar ve olgular arası ilişkiler sistemini ortaya koyar.
Daha fazla bilgi için:
Projenizi ilgilendiğiniz üst kısmına düşündüğünüz heyecan ettiğiniz konular üst kısmına seçin. Aklınıza çok fikir gelebilir. Bunları not edin. Bir An Önce hüküm vermeyin. Bunların içinde sizin en güzel yapabileceğinizi en heyecan ettiğiniz seçin. Bu proje yalnızca sizin tercih edeceğiniz konuda bilgili olduğunuzu göstermeyecek. Unutmayın sizin bir sorunuz var. Bu problemin yanıtını vermek sebebiyle bilimsel bir proje hazırlıyorsunuz.
Projenin konusunu belirledikten ardından konunuzla alakalı kitaplardan dergilerden internetten insanlardan ve kurumlardan bilgi toplayın. Bilginin yazılı olması gerekmiyor . Konunuzla alakalı fotoğraf asetat saydam model afiş ve bulabileceğiniz her çeşitli malzemeyi toplayın . Projenizi en güzel ne türlü sunabileceğinizi düşünün .
Sizin bir sorunuz heyecan ettiğiniz bir şey var. Projenizin amacı nedir? Ne aramaya çalışıyorsunuz? Sorunuzun cevabı ne olabilir? Varsayımda yani ön tahminde bulunun. Varsayımınızı gösterecek deneyler ne türlü olabilmektedir hangi malzemeleri kullanabilirsiniz hangi ölçümleri yapabilirsiniz?
Tasarladığınız deneyi kontrollü olarak yapın . Kontrollü olarak ve tespit edecek bir işlem sırası izlenerek laboratuvarda tekrarlanan gözlemlere kontrollü deney denir. Deneyi yaparken bütün gözlemlerinizi bütün düşünceleriniz not edin. Bütün notlarınız çalışmanız bittikten ardından her şeyi toparlamanızı kolaylaştıracak ayrıca şayet bir hatalı yaparsanız hatanızın nerede olduğunu gösterecektir. Hatalı yapmaktan korkmayın. Bugün bilimin bize gösterdiği buluşlar ve keşifler uzun uğraşların bitiminde bir daha tekrar deneme ve yine yılmadan bir daha deneme ile gerçekleşmiştir. Bilim sabır ve özveri gerektirir. Bundan da korkmayın. Şayet bilimsel yöntemi gerçek şekilde uygularsanız kesinlikle bir sonuca ulaşırsınız.
Bulduğunuz sonuç nedir? Sonuçlarınızı grafikler tablolar çizimler yolu ile gösterin . Bulduğunuz sonucu gösterecek maketler (modeller) de yapabilirsiniz.
Çalışmanız temel ve itinalı olmalı ama bir şeyin aynısı olmamalı. Yaptığınız maket deney kişilerin anlayabileceği şekilde düzenlenmeli ayrıca yaptığınız çalışmaya eğlence de katabilirsiniz. Bunu renkleri faydalanarak insanları şaşırtacak eğlendirecek düzenlemelerle yapabilirsiniz. Buradaki yaratıcılık sizlere kalmış. Kullandığınız bilimsel yöntemi gösterin.
Projenizin öyküsünü anlatın ne yapmak istediniz ve ne türlü yaptınız? Bilimsel bir projenin raporu da tespit edecek kurallara ve tespit edecek sıraya göre yazılır. Bu kurallara ve sıraya uymalısınız.
Bilimsel bir projenin kesinlikle sunuşu yapılır. Siz de projenizi arkadaşlarınıza öğretmenlerinize ailenize jüriye ve tanımadığınız çok insana sunacaksınız. Projeyi sunuş pratikleri yapın. Bir arkadaşınıza ailenize öğretmeninize sunun. Ayrıca unutmayın konunuzu en güzel siz biliyorsunuz. Çok uğraştınız emek harcadınız hemen sizin bildiğiniz bilgileri öbür insanlarla paylaşma vakti geldi.
Fen bilimlerinde, yeni bir bilgi edinmek için kullanılan yaklaşım tarzı, yöntemdir. Bilim insanları bu yöntemle, zaman içinde bilgilerin üst üste binmesiyle evrendeki olayların doğru ve güvenilir bir betimlemesini yapmayı amaç edinirler.
Bilim olguların gözlenmesinden ve nasıl gerçekleştiğini anlayabilmek için sorulan sorulardan doğmuştur. M.S 1600 dolaylarında yaptığı deneylerle çok önemli sonuçlara varan İtalyan astronomi bilgini Galileo’nun açtığı yolda ilerleyen bilim adamları deneylerinin sonuçlarını ve bulgularını yazmaya başladılar.Bu deneyler evrendeki bazı olguları açıklığa kavuşturdu ve bilinenler arttıkça bazı olgular arasında ilişki olduğu anlaşıldı.Bunlar yasa denen genel ilkeler altında toplandı. Bu yasaların bütün koşullarda geçerli olup olmadığını sınamak için yeni deneyler yapıldı ve böylece bilimsel bilgi birikimi hızla büyüdü.Bazen, bir yasayı sınamak için yapılan deneyler sırasında karşılaşılan yeni ve beklenmedik bir olgu, yasanın yeniden gözden geçirilerek değiştirilmesini zorunlu kılmıştır.
Daha fazla bilgi için:
Nicel araştırma; olgu ve olayları nesnelleştirerek gözlemlenebilir, ölçülebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma türüdür.
Biyoloji, kimya, fizik, mühendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar gözlem ve ölçmeye dayanır. Gözlem ve Ölçmelerin tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmaya niceliksel (sayısal) “Quantitative” araştırma denir. Niceliksel araştırma yönteminde, araştırılan konuya ilişkin, evreni temsil edecek örneklemden sayısal sonuçlar elde edilmektedir. Nicel araştırma yönteminde, araştırma evreninin araştırma konusu hakkındaki fikrinin yönü sorgulanmaktadır. Yani, konu hakkında yoğun bir analiz değil aksine, daha yüzeysel daha çok sayısal verilere saptanmaktadır. Nicel araştırmalarda sayısal temsili yet söz konusu olduğundan araştırma evrenini temsil edecek örneklemin hatasız tespit edilmesi ve bu örnekleme doğru soruların sorulması önemlidir. Nicel araştırma yöntemlerinin üstün bir tarafı objektif olmalarıdır. Bu yöntemlerin uygulamalarında belgeler bir araştırmacı grubu tarafından incelenebilmektedir.
Bireylerin toplumsal davranışlarını gözlem, deney ve test yoluyla nesnel bir şekilde ölçmek ve sayısal verilerle açıklamaktır.
Nicel Araştırma ile Ne kadar? Ne miktarda? Ne kadar sık? Ne kadar yaygın? Vb. sorulara cevap arar.
1. Deneysel Model: İki ya da daha fazla grup üzerinde yapılan uygulamaların, belli değişkenler açısından etkilerinin farklılaşma boyutu incelenir. İstatistiksel teknikler yardımıyla gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılır.
2. Bağıntısal Model: İki ya da daha fazla değişken arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılır.
3. Nedensel-Karşılaştırma Modeli: Belli bir değişken açısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaçlanır.
4. Tarihsel Model: Geçmişteki bir olayın durumu ve bu olayın mevcut durumu üzerindeki etkilerinin incelenmesidir.
Nitel araştırma; gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı, algılandığı ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik bir sürecin izlendiği araştırma türüdür.
Psikoloji, sosyoloji, antropoloji, eğitim gibi sosyal bilim alanlarında insan ve toplum davranışları incelenmektedir. Genellemenin öncelikli amaç olmadığı nitel ölçme yöntemlerinin (gözlem, görüşme) kullanıldığı kavram ve kuram oluşturmaya yönelik modellerdir. Bu davranışları sayılarla açıklamak zordur, ölçümler bize kaç kişinin nasıl davrandığını gösterir; ama “Niçin?” sorusuna cevap veremez. İnsan ve grup davranışlarının “Niçin” ’ini anlamaya yönelik araştırmalara niteliksel ”Qualitative” araştırma denir.
Nitel Araştırmada Amaç: İnsanların kendi toplumsal dünyalarını nasıl kurmakta, oluşturmakta olduğunu anlamak ve içinde yaşadıkları toplumsal dünyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya çalışmaktadır.
Nitel Araştırma ile – Niçin? – Nasıl? – Ne şekilde? sorularına cevap aranır.
1. Fenomenoloji: Olaylar, durumlar, deneyimler veya kavramlar olabilir. Örneğin; İşletme yönetimi programı öğrencisinin Makro dersine karşı olumsuz tutumlarının sebeplerinin belirlenmesi.
2. Etnografi: Bir halkın, bir kültürün grubunun gelenekleri, inançları birbiriyle bağlantıları vs. betimlenmesidir. Örneğin; İşletme yönetimi programı öğrencisinin Makro dersine katılım düzeylerinin belirlenmesi.
3. Gömülü Teori: Araştırmacı veri toplarken veya yorumlarken verilerin içine gömülü olan teoriyi ortaya çıkartır ve araştırma boyunca yeni kavram ve teorilere ulaşabilir. Örneğin; Öğrencilerin kesirlerde bölme işlemi yaparken kullandıkları yöntem ve modellerin incelenerek kesirlerle bölme işleminde kullanılabilecek bir yöntemin belirlenmesi.
4. Örnek Olay: Özel bir durumun derinlemesine incelenmesi. Örneğin; Bir öğrencinin kitap okumakta yaşadığı sorunların belirlenmesi
| Nicel Araştırma | Nitel Araştırma |
| Varsayım Açısından Farklar | |
| Gerçeklik nesneldir | Gerçeklik oluşturulur |
| Asıl olan yöntemdir | Asıl olan çalışılan durumdur |
| Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve aralarındaki ilişki ölçülebilir | Değişkenler karmaşık ve iç içe geçmiştir ve aralarındaki ilişkileri ölçmek zordur |
| Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar, nesnel bir tavır geliştirir. | Araştırmacı olay ve olguları yakından izler, katılımcı bir tavır geliştirir |
| Amaç Açısından Farklar | |
| Genelleme | Derinlemesine betimleme |
| Tahmin | Yorumlama |
| Nedensellik ilişkisini açıklama | Aktörlerin bakış açılarını anlama |
| Yaklaşım Açısından Farklar | |
| Kuram ve hipotez ile başlar | Kuram ve hipotez ile son bulur |
| Deney, manipülasyon ve kontrol | Kendi bütünlüğü içinde doğal |
| Standardize edilmiş veri toplama araçları kullanma | Araştırmacının kendisinin veri toplama aracı olması |
| Parçaların analizi | Örüntülerin ortaya çıkması (pattern) |
| Uzlaşma ve norm anlayışı | Çokluluk ve farklılık anlayışı |
| Verilerin sayısal göstergelere indirgenmesi | Verilerin derinlik ve zenginlikleri içinde betimlenmesi |
| Araştırmacını Rolü Açısından Farklar | |
| Olgu ve olayların dışında, yansız ve nesnel | Olgu ve olaylara dahil, öznel bakış açısı olan ve empatik |
Daha fazla bilgi için:
İstatistik sözcüğü değişik anlamlarda kullanılan ve bunun bir sonucu olarak da farklı tanımları olan bir kavramdır.
İstatistiğin birinci anlamı, belli konularda toplanan sayısal değerler ile ileri sürülen bir takım şekillerdir. Örneğin, bir ülkenin toplam nüfusu, ilköğretim, ortaöğretim veya yüksek öğretimdeki öğrenci ve öğretmen sayısı, üniversitelerde öğrenci başına düşen öğretim üyesi sayısı, okuma-yazma oranı, hizmet sektöründe çalışan nüfus oranı, dışalım (ithalat) ve dışsatım (ihracat) ile ilgili değerler, üretilen otomobil, televizyon veya traktör sayılarını vb. ifade eden değerler, şekil ve grafikler istatistik olarak adlandırılmaktadır.
İkinci olarak, birçok farklı alanda ortaya çıkan soruları ve/veya sorunları yanıtlamak için yapılan araştırmalarda temel unsur olan verileri doğru bir şekilde toplayarak analiz ederek bazı anlamlı bilgilere ulaşma işlemini “istatistik yöntemler” veya kısaca “istatistik” olarak tanımlayabiliriz. Söz konusu amaca ulaşmak için, istatistikte:
ile ilgili yöntemler ve prensiplerden yararlanılır.
İstatistiğin üçüncü tanımı üzerinde çalışılan bir popülasyondan şansa bağlı olarak seçilen örneklerden hesaplanan ortalama ve standart sapma gibi çeşitli değerlerdir. Bu anlamıyla istatistik, üzerinde çalışılan bir popülasyonu tanımak için istatistik yöntemler ve analizler ile elde edilen ve popülasyona özgü değerleri (parametreler) tahmin etmek için kullandığımız değerlerdir.
Günümüzde istatistik çalışmaya başvurulmayan herhangi bir alan yok gibidir. Gerçekten de tarım, tıp, endüstri, ekonomi, çevre bilimlerinden kalite kontrolüne kadar hemen her alanda ortaya çıkan sorunların çözümünde istatistikten geniş ölçüde yararlanılmaktadır. Bugün, endüstriyel ve ticari faaliyetler ve hatta hükümetlerin karar verme süreçlerinde toplanan ve gözlenen verilerden anlamlı bilginin üretilmesi veya çıkarılması istatistik yöntemlerin kullanılmasını zorunlu kılmaktadır.
Özellikle, çeşitli bilimsel ve uygulamalı alanlarda hemen her ölçekte araştırma ve geliştirme çalışmaları yürüten bilim adamları, araştırıcılar ve yöneticilerin istatistik teknik ve yöntemlerini belirli ölçüde bilmek ve tanımak zorundadır.
Son yıllarda, istatistik yöntemlerin kullanılması o kadar gelişmiş ve genişlemiştir ki, uygulamalı istatistiğin (applied statistics) birçok çeşitli alan için özelleşmiş alt disiplinleri ortaya çıkmıştır. Örneğin, biyoloji, tıp ve ziraat gibi biyolojik bilimler için biyometri (biometry) veya biyostatistik (biological statistics); çevre bilimleri için çevresel istatistik (environmetry); jeoloji ve maden mühendisliği için geometri (geometry); ekonomi bilimleri için ekonometri (econometry), psikoloji bilimi için psikometri (pyscometry) bunlar arasında sayılabilecek başlıcalarıdır.
İstatistik yöntemler veya işlemler temel olarak iki kategoriye ayrılarak gruplandırılabilir.
Tanımlayıcı istatistik veya açıklayıcı istatistik (descriptive statistics), gözlem değerleri üzerinde yapılan ilk istatistiklerdir. Frekans dağılışı ve ortalama, dağılış ölçüleri ve değişkenler arasındaki göreli ve potansiyel ilişkiler gibi istatistiklerin hesaplanması ve parametrelerin tahminlenmesini konu edinmektedir.
Değişkenlerin tek olarak analiz edilmesi işlemi olan tek değişkenli (univariate) istatistikte değişkene ait dağılışın şekli, merkezi, serpilimi ve göreli pozisyonu saptanırken iki değişken arasındaki ilişkileri konu edinen iki değişkenli istatistikte değişkenler arasındaki korelasyon ve regresyonlar tahmin edilirler. Çok değişkenli istatistikte ise değişkenler arasındaki çoklu regresyonlar hesaplanır.
Bir iş yerinde çalışan kişilerin ortalama ücreti, istatistik dersini almakta olan öğrencilerin ortalama notu vb. istatistikler açıklayıcı istatistiklere örnek verilebilir.
Yorumsal istatistik (inferential statistics) veya genelleştirme istatistiği (inductive statistics), sayma, sorgulama ve şansa bağlı olarak yapılan örneklemeler aracılığıyla çalışılan populasyon hakkında mümkün olduğunca fazla bilgi edinmeyi konu edinir. Bu aşamada, elde edilen ortalamalar kullanılarak iki ortalamanın testi (t-testi) ve çoklu ortalamaların testi (varyans analizi) gibi yapılır.
“İstatistik dersini alan öğrencilerin notları %95 güvenilirlikle 35 ile 86 arasındadır” örneği yorumsal istatistiğe bir örnek olarak verilebilir.
Yorumsal istatistikte iki temel yöntem kullanılır. Bunlar tahminleme ve hipotez testidir. Tahminlemede, populasyondan çekilen örneklerden populasyona ait parametreleri tahmin etmek ve oluşturulan tahminler hakkında güven aralığı vermek söz konusudur. Hipotez testininin en yaygın kullanımında bir sıfır hipotez ileri sürülür ve verinin bunu red etmek için yeterince güçlü olup olmadığı belirlenir.
İstatistik teknikler niceliksel araştırmalar sonucu elde edilen verilerin özetlenmesinde ve değişkenler arasındaki olası ilişkilerin saptanmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu tekniklerden bazıları sıklık dağılımları, yüzdeler, ortalama, standart sapma, Ki-kare gibi tanımlayıcı istatistiklerdir. Öte yandan, kişisel bilgisayarlar üzerinde çalışan istatistik yazılımları niceliksel verilerin çözümlenmesinde ve yorumlanmasında araştırmacıların giderek vazgeçilmez yardımcıları haline gelmiştir.
Daha fazla bilgi için:
http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/yayinlar/istatistik.htm